Spis artykułów Wstyd Wołyński Jerzy Domański Tego nie da się pojąć zwykłą miarą ocen. To, co 70 lat temu działo się na kresach Rzeczypospolitej, należy do najokrutniejszych wydarzeń w historii całej ludzkości. Co do tego jest zgoda wśród znających historię. Ci, którzy cokolwiek wiedzą o ludobójstwie na Wołyniu, są nim głęboko poruszeni. Niestety, wiedza o tych zbrodniach jest ciągle mizerna, a wśród młodzieży praktycznie żadna. Prawie połowa Polaków nie wie o tym nic albo bardzo niewiele. Wymordowano 120 tys. ludzi, ich śmierć jest ważna tylko dla potomków i paru organizacji społecznych. A gdzie są polskie władze? Gdzie jest prezydent RP, marszałkowie Sejmu i Senatu czy premier polskiego rządu? Obchody 70. rocznicy rzezi na Wołyniu nie mają w nich patrona. Jak na co dzień pokłóceni i rywalizujący ze sobą - w tej jednej sprawie są jednomyślni. A precyzyjniej mówiąc, głusi na fakty i obojętni na ból krewnych ofiar. Po raz kolejny obchody tej rocznicy stają się prywatną sprawą ostatnich żywych świadków, rodzin ofiar, organizacji pozarządowych. Tak jest od lat i żadne apele czy prośby Społecznego Komitetu Obchodów 70. rocznicy niczego nie zmieniają. Ciągle nie ma w Warszawie pomnika godnego pamięci ofiar. Są za to biurokratyczne przepychanki i odsyłanie starych, schorowanych ludzi od urzędnika do urzędnika. Weterani tracą na to zdrowie i czas, bo, co typowe dla Kresowian, nie mogą uwierzyć, że w tak ważnej sprawie można z nimi postępować tak bezdusznie i cynicznie. Ano można. Bo nie ma woli politycznej. Woli, by to wreszcie przeciąć raz na zawsze. Postawić w centrum stolicy pomnik, wybudować na Powązkach symboliczną kwaterę, umieścić w paru miejscach tablice pamiątkowe i wprowadzić tę tragedię do obiegu publicznego, czyli do podręczników, wydawnictw. A także pogonić do pracy Instytut Pamięci Narodowej, który, tak aktywny w ściganiu wrogów politycznych, w sprawie zbrodni na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej ma na koncie tylko fałszujące prawdę i dezinformujące uczniów teki edukacyjne - bezskutecznie oprotestowywane przez środowiska kresowe, oburzone na manipulacje IPN. Ze wstydem obserwuję zachowanie oficjalnych reprezentantów państwa polskiego w sprawie obchodów 70. rocznicy. Za haniebne uważam takie różnicowanie polskich ofiar z czasów II wojny światowej, jakie spotyka pomordowanych na Kresach Wschodnich i ich rodziny. Wystarczy porównać, jak bardzo kontrastuje ono z podejściem państwa i polityków do ofiar zbrodni katyńskiej i członków ich rodzin. Ignorowanie Kresowian, niegodne z czysto ludzkiej strony, jest także głupie politycznie. Bo - jak szacuje GUS - do korzeni kresowych przyznaje się w Polsce 4 mln ludzi. Czy będą wiecznie tolerować takie traktowanie ze strony władz? Wątpię. Z partii politycznych najlepiej zachowuje się PSL, a zwłaszcza Jarosław Kalinowski, który od lat patronuje walce tych środowisk o przywracanie pamięci. Mijają lata, mijają kolejne rocznice, tylko w Polsce w tej sprawie nie ma zmian. Zmowa milczenia trwa. Prawda ciurka małymi szczelinkami. Wstyd. Polacy mają wielki kłopot, bo politycy boją się słów prawdy. I boją się decyzji. Kto przetnie kresowy węzeł gordyjski? Jerzy Domański ("Przegląd", 18-24.02.2013)