Krzemieniec, podczas I wojny światowej. Fragment miasta. Pocztówka rosyjska.
Krzemieniec, podczas I wojny światowej. Góra Czercza (z lewej) i góra Bony. Pocztówka rosyjska.
Krzemieniec, przed wojną. Panorama miasta.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Stare Miasto.
Krzemieniec, lata 70-te. Najstarsza zabudowa miasta.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Stary dom mieszczański. Zdjęcie Szkolnej Pracowni Fotograficznej Liceum Krzemienieckiego jako pocztówka.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Dworek. Pocztówka.
Krzemieniec, lata 70-te. Dawny zajazd.
Krzemieniec, 1935 r. Ulica Szeroka. Pocztówka.
Krzemieniec, lata 70-te. Ulica Szeroka. W głębi sobór św. Mikołaja.
Krzemieniec, lata 70-te. Ulica Szumska. Stary trakt do Szumska.
Krzemieniec, 1991 r. Domy bliźniacze z XVII w.
Krzemieniecka uliczka, w głębi kościół licealny. Zdjęcie z okresu międzywojennego.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Sobór św. Mikołaja - dawny kościół oo. Franciszkanów, zbudowany w 1606 r., przekazany prawosławnym wiernym po kasacie zakonu w 1832 r.
Krzemieńczanka Wanda z Żytomańskich Chęcińska, zdjęcie z 1898 r.
Krzemieńczanie - Bohdan Chęciński z żoną Wandą. Zdjęcie z lat 30-tych
Krzemieniec, 1933 r. Rodzina inż. leśnika Jana Sokołowskiego z przyjaciółmi na progu dworku.
Krzemieniec, 1937 r. Na świątecznym spacerze (3 Maja) po mieście Maria Sokołowska z córkami Grażynką i Wandusią.
Krzemieniec, 1937 r. Nadleśniczy Jan Sokołowski z żoną Marią, córkami i gośćmi.
Krzemieniec, druga połowa lat 30-tych. Koło Łowieckie po udanym polowaniu na zające. Wśród myśliwych Gustaw Wawrzyszak.
Krzemieniec, druga połowa lat 30-tych. Odpoczynek w parku Liceum Krzemienieckiego z okazji Święta Konstytucji 3 Maja.
Krzemieniec, 1938 r.(?). Uczniowie Szkoły Powszechnej przed Starostwem Powiatowym z okazji święta państwowego.
Krzemieniec, lata 30-te. Na Górze Bony drużyna harcerska ze szkoły w Borkach Wielkich (wieś w gminie Dederkały) na wycieczce z kierownikiem tej szkoły Adamem Niedźwieckim.
Krzemieniec, styczeń 1939 r. Zdjęcie rodzinne Czeszki Wiery Sztorek.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Widok z okna Liceum Krzemienieckiego na Górę Bony.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Góra Bony. Pocztówka.
Krzemieniec, lata 70-te. Góra Bony z ruinami zamku-twierdzy z XIII wieku, przebudowanego przez królowę Bonę w wieku XVI, zburzonego podczas wojen kozackich w 1648 r.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Ruiny zamkowe na Górze Bony. Pocztówka.
Krzemieniec, lata 70-te. Góra Bony. Fragment ruin krzemienieckiej twierdzy.
Krzemieniec, lata 70-te. Góra Bony. Pozostałości po baszcie Czerłena z bramą wjazdową do zamku.
Krzemieniec, 1937 r. Święto Konstytucji 3 Maja. Majówka na Górze Bony.
Krzemieniec, rajem dla malarzy, a ich praca atrakcją także dla dzieci. Lata 30-te ubiegłego wieku.
Krzemieniec, lata 70-te. Widok z Góry Bony, którego centrum zajmuje Liceum Krzemienieckie i kościół licealny.
Pierwszy, po odzyskaniu niepodległości, rocznik 1921/1922 Gimnazjum wchodzącego w skład Liceum Krzemienieckiego. Siedzą od lewej: trzeci - opiekun I roku Adam Niedźwiecki, czwarty - S. Wilkoszewski.
Świadectwo pracy Adama Niedźwieckiego, nauczyciela w Gimnazjum należącym do Liceum Krzemienieckiego z pierwszych lat istnienia po odzyskaniu niepodległości.
Liceum Krzemienieckie, rok szkolny 1929/1930 (?). W pracowni geograficznej prof. Franciszka Mączaka. Wśród uczniów: Halka Dobrzyńska, Filipina Stadnicka, Burzyński, Antek Malinowski.
Krzemieniec, 1933 r. Drużyna Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego (jedna ze szkół Liceum Krzemienieckiego) podczas pierwszych zawodów sportowych, odbywających się corocznie aż do 1939 r., z drużyną Gimnazjum im. Sułkowskich w Rydzynie.
Uczniowie Liceum Krzemienieckiego na wycieczce w Częstochowie w kwietniu 1939 r.
Krzemieniec, data zdjęcia nieustalona. Wejście na skwer przed kościołem licealnym.
Krzemieniec. Kościół licealny pw. św. Ignacego Loyoli i św. Stanisława Kostki. Zdjęcie wykonane przed 1939 r.
Krzemieniec, 2002 r. Kościół licealny pw. św. Ignacego Loyoli i św. Stanisława Kostki z lat 1720-1730. Od 1840 do 1920 w rękach prawosławnych, odzyskany w 1920 r., obecnie cerkiew.
Krzemieniec, przed 1970 r. Figura Matki Boskiej Raszewskiej przed kościołem licealnym, zniszczona w latach 70-tych.
Matka Boska Raszewska w zbliżeniu. Zdjęcie wykonane przed 1970 rokiem.
Krzemieniec, przed 1918 r. Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika. Pocztówka rosyjska.
Krzemieniec, lata 70-te. Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika, fasada frontowa.
Krzemieniec, 2002 r. Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika z lat 1853-1857, wzorowany na kościele św. Katarzyny w Petersburgu.
Krzemieniec, 2002 r. Ołtarz główny kościoła parafialnego pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika.
Krzemieniec, 2002 r. Kropielnica w kościele parafialnym pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika.
Krzemieniec, 2002 r. Witraż w kościele parafialnym pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika.
Pomnik Juliusza Słowackiego dłuta W. Szymanowskiego w kościele parafialnym. Zdjęcie Stanisława Michałowskiego ze Szkolnej Pracowni Fotograficznej Liceum Krzemienieckiego, jako pocztówka.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Dworek Januszewskich, dziadków Juliusza Słowackiego.
Krzemieniec, lata 70-te. Dworek Januszewskich, dziadków Juliusza Słowackiego. Obecnie muzeum poety.
Krzemieniec, 2000 r. Popiersie Juliusza Słowackiego przed dworkiem dziadków poety Januszewskich (obecnie muzeum). U stóp pomnika przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Krzemieńca i Ziemi Krzemienieckiej im. Juliusza Słowackiego.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Ulica Słowackiego. Pocztówka.
Krzemieniec, lata 70-te. Ulica Słowackiego z innej strony.
Krzemieniec, lata międzywojenne. Cmentarz Tunicki. Pomnik na grobie matki Juliusza Słowackiego Salomei z Januszewskich primo voto Słowackiej, secundo voto Becú, oraz jej rodziców.
Krzemieniec, lata 70-te. Tablica poświęcona matce Juliusza Słowackiego, Salomei z Januszewskich Słowackiej-Becú na grobie na cmentarzu Tunickim.
Krzemieniec, lata 70-te. Jedna ze stron obelisku na grobie matki Juliusza Słowackiego z napisem poświęconym poecie.
Krzemieniec, 1998 r. Zachowany nagrobek Wilibalda Bessera, profesora Liceum Krzemienieckiego w pierwszych dziesiątkach XIX w., na cmentarzu Bazyliańskim (Monastyrskim).
Krzemieniec, lata 70-te. Kamienne krzyże na cmentarzu Piatnickim z XII-XIII wieku. Okoliczności ich postawienia nie są znane.
Krzemieniec, lata 70-te. Obelisk u stóp Góry Krzyżowej poświęcony mieszkańcom Krzemieńca zamordowanym w tym miejscu przez hitlerowców we współpracy z nacjonalistami ukraińskimi w lipcu 1941 r. Wśród 2.500 zamordowanych wtedy osób było m.in. 35 profesorów i urzędników Liceum Krzemienieckiego. Po  przeniesieniu szczątków ofiar na cmentarze, obelisk ku ich czci został zlikwidowany.
Krzemieniec, 2000 r. Grobowiec ekshumowanych spod GóryKrzyżowej na cmentarz katolicki, zamordowanych w lipcu 1941 r. przez Niemców we współpracy z nacjonalistami ukraińskimi profesorów i urzędników Liceum Krzemienieckiego.
Krzemienieckie wrota, czyli obniżenie między górami, przez które prowadzi droga z Krzemieńca do Dubna. Po prawej na horyzoncie Dziewicze Skały. Zdjęcie z lat 70-tych.
Okolice Krzemieńca. Dziewicze Skały, na północ od miasta.
Rzeka Ikwa, koło Krzemieńca.
Okolice Krzemieńca, grudzień 1925 r. Przy ognisku podczas polowania. Od lewej: Jan Sokołowski, Stokowski, Woźniak, Dekański, Świątkiewicz, Szyrnowski, Słuczakowski, Józef Białczak, Jan Szyszło, Julian Bielawski.
Wieś w okolicy Krzemieńca, lata międzywojenne.
Okolica Krzemieńca, lata 30-te. Na polowaniu krzemienieckie Koło Łowieckie. Wśród myśliwych: dyrektor Zaremba i jego córka (w białym kostiumie), profesor Liceum Krzemienieckiego dr Eustachy Nowicki.
Lirnik wołyński. Zdjęcie przedwojenne.
Bereżce, miasteczko, siedziba gminy, lata międzywojenne. Pałac w stylu empirowym zbudowany w pierwszej połowie XIX w. przez płk. Marcina hr. Tarnowskiego, zniszczony podczas I wojny światowej.
Dederkały Wielkie, wieś gminna, 1929 r. 2. kompania 4. Baonu Korpusu Ochrony Pogranicza.
Szumbar, wieś w gminie Dederkały, 2000 r. Budynek szkoły powszechnej zbudowany w latach 30-tych kosztem 82 tys. zł ze społecznych składek pod hasłem 'Budujmy szkoły'. Obecnie w ruinie, nieużytkowany. Przed obiektem Aleksander Niedźwiecki, syn Adama, kierownika tej szkoły w latach 1934-1939 z Danutą z Auterhoffów Małecką, córką właścicieli majątku 'Zamczysko' pod Szumskiem.
Poczajów (Poczajów Nowy), miasteczko, siedziba gminy, 2002 r. Ławra Poczajowska. Zespół cerkiewno-klasztorny powstały w XVI i XVII w., jeden z najsłynniejszych ośrodków religijnych i miejsc pielgrzymowania prawosławnych.
Poczajów, zdjęcie współczesne. Widok Ławry z lotu ptaka.
Poczajów, lata 70-te. Dzwonnica Ławry Poczajowskiej. Wisi tam dzwon o wadze 11,2 tony. Przed wojną zegar wskazywał czas wschodnioeuropejski, gdy wówczas w Rzeczpospolitej stosowany był czas środkowoeuropejski.
Poczajów, zdjęcie nie datowane. Cudami słynący obraz Matki Boskiej Poczajowskiej, znajdujący się w Ławrze Poczajowskiej od 1559 r. Obok prawosławnych przed obraz przybywali także katolicy.
Poczajów, lata 70-te. Fresk na ścianie jednej ze świątyń Ławry Poczajowskiej i modlące się kobiety.
Poczajów, zdjęcie współczesne. Ołtarz w jednej ze świątyń Ławry Poczajowskiej.
Obraz przedstawiający cudowne wybawienie klasztoru poczajowskiego od najazdu Turków w 1675 r., znajdujący się w Ławrze Poczajowskiej. Zdjęcie z okresu międzywojennego.
Majątek 'Zamczysko' w gromadzie Załuże gminy Szumsk, własność Jerzego Auterhoffa, wójta gminy Szumsk, lata 1935-1936. Na balkonie: Jerzy Auterhoff z żoną Józefą z Rossowskich i córeczką Danusią oraz Paulina Rossowska (matka Józefy).
Przed magazynem w majątku 'Zamczysko' Józefa Auterhoff, lata 1935-1936.
Kotiaczyn futor w gminie Szumsk, 1942 r. Seniorka rodu Anna Kasprzykowska (siedzi), w otoczeniu rodziny Duerów, pracującej w gospodarstwie Kasprzykowskich.
Granica polsko-sowiecka w okolicy Szumska (miasteczko, siedziba gminy) w pierwszej połowie lat 30-tych. Z prawej strony polski słup graniczny, z lewej - sowiecki. Koło żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) Leonia Wawrzyszakowa (w jasnej sukni).
Granica polsko-sowiecka w okolicy Szumska (miasteczko, siedziba gminy) w pierwszej połowie lat 30-tych. Na zdjęciu Leonia Wawrzyszakowa (w jasnej sukni).
Krzemieniec, lata międzywojenne. Dworek. Pocztówka.
Lisznia, zima 1936 r. Na saniach nadleśniczy Jan Sokołowski z rodziną.
Lisznia, 1936 r. Otoczenie siedziby Nadleśnictwa Krzemieniec. Maria Sokołowska z córkami i nianią.
Białokrynica, wieś w gminie Uhorsk, lata międzywojenne. Kościół garnizonowy 12. pułku ułanów. Po 1945 r. władze sowieckie zburzyły wieżę i przebudowały kościół na klub żołnierza. Zdjęcie Pracowni Fotograficznej Liceum Krzemienieckiego jako pocztówka.

Łanowce, miasteczko, siedziba gminy, przed 1939 r. Stanisław Wadas, były legionista, zamordowany w lutym 1944 r. przez upowców podczas ucieczki po zamordowaniu jego rodziny.
Łanowce, przed 1939 r. Leontyna Wadas, żona Stanisława z dziećmi, na krzesełku Ryszard Andrzej, chrześniak marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. Wszyscy zamordowani przez upowców 4 lutego 1944 r.
Kąty (Kuty), wieś w gminie Szumsk, 1998 r. Krzyż na miejscu kościoła rzymskokatolickiego, w którym od lutego 1943 r. była zorganizowana samoobrona i chroniła się ludność polska przed nacjonalistami ukraińskimi i gdzie nocą 3 maja 1943 r. oblężeni Polacy odpierali ataki bojówek dwóch frakcji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów - banderowców i melnykowców. Po poniesieniu strat w liczbie co najmniej 53 zamordowanych, ludność polska została zmuszona do ewakuacji do Krzemieńca.
Majątek 'Zamczysko', lata 1936-1937. W ogrodzie Józefa Auterhoff z córeczką Danusią. Obie deportowane w kwietniu 1940 r. do Kazachstanu. Dom i zabudowania gospodarcze, postawione na początku lat 20-tych, zostały spalone w 1943 r. przez OUN-UPA.
Wiśniowiec Nowy, miasto, 1998 r. Budynek młynu, w którym w grudniu 1943 r. 40 Polaków uzbrojonych w stare rosyjskie karabiny broniło się przed dwukrotnie liczniejszym, dobrze uzbrojonym oddziałem UPA.
Wiśniowiec Stary, wieś w gminie Wiśniowiec, 1998 r. Pomnik z 1967 r. na mogile-studni około 70 pomordowanych Polaków w 1944 r.
Mapa - miejsca zbrodni ludobójstwa ukraińskiego na Polakach. Oprac. Ewy Siemaszko w książce Władysława i Ewy Siemaszków: 'Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945'. Wydawnictwo von Borowiecky, Warszawa 2000.

Powiat krzemieniecki - zajmował południową część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z województwem tarnopolskim (powiaty: brodzki, zborowski), od północy z powiatem dubieńskim i zdołbunowskim, od wschodu wzdłuż granicy ZSRR oraz od południa znowu z województwem tarnopolskim (powiat zborowski).
Powierzchnia powiatu wynosiła 2.700 km2, a ludność 243,0 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 46 osób na 1 km2.
Powiat w większości zamieszkany był przez ludność ukraińską liczącą 196,2 tys. osób (80,7%). Drugą narodowością pod względem liczebności byli tam Polacy w liczbie 25,8 tys. osób. Pozostali to Żydzi i inne nieliczne grupy narodowościowe.
Na terenie powiatu usytuowane było tylko 1 miasto (Krzemieniec), 12 gmin wiejskich, 253 gromady wiejskie (sołectwa). Do dziś zdołano ustalić, że na terenie powiatu krzemienieckiego rzezie ludności polskiej dokonane w latach 1939-1944 przez nacjonalistów ukraińskich pochłonęły około 3.000 osób. Według naszych ocen, stanowi to 60% ogólnej liczby wymordowanych Polaków w powiecie krzemienieckim, którą ocenia się na 5.100 osób.


Powrót do strony głównej serwisu "Wołyń naszych przodków" www.nawolyniu.pl